آزمایش calcitonin

کلسی تونین، هورمون پلی پپتیدی است که توسط سلول هایc(پارافولیکولی)غده تیروئید ترشح شده و برداشت کلسیم از استخوان ها را با تنظیم تعداد و فعالیت استئوبلاست ها مهار میکند.کلسی تونین در پاسخ مستقیم به سطوح بالای کلسیم خون ترشح می‌شود و به جلوگیری از تغییرات ناگهانی در سطح کلسیم و از دست دادن بیش از حد کلسیم کمک میکند. با این حال، در مقایسه با هورمون پاراتیروئید و 1،25-دی هیدروکسی ویتامین D، نقش کلسی تونین در تنظیم کلسیم سرم در انسان ناچیز است. بنابراین اندازه گیری سطح کلسی تونین سرم در تشخیص اختلالات هموستاز کلسیم مفید نیست.

تومورهای بدخیم ناشی از سلول های C تیروئید (کارسینوم مدولاری تیروئید: MTC) معمولاً سطوح بالایی از کلسی تونین را تولید می کنند. MTC یک تومور بدخیم تیروئید غیرشایع است که کمتر از 5 درصد از کل بدخیمی های تیروئید را شامل می شود. تقریباً 25٪ از این موارد، موارد خانوادگی هستند، که معمولاً به عنوان یک جزء از نئوپلازی غدد درون ریز ظاهر می شوند. MTC همچنین ممکن است در خانواده‌هایی بدون سایر اختلالات غدد درون ریز همراه با انتقال اتوزومال غالب رخ دهد که به آن کارسینوم مدولاری تیروئید خانوادگی (FMTC) می‌گویند.اندازه گیری کلسی تونین برای تشخیص کارسینوم مدولاری تیروئید(MTC)و بعد از عمل برای تشخیص عود یا متاستاز کارسینوم تیروئید استفاده می‌شود.این آزمایش برای اندازه گیری افزایش کلسی تونین پس از تحریک با کلسیم یا پنتاگاسترین انجام میشود.تشخیص زود هنگام کلسی تونین بالا منجر به تشخیص تومور قبل از گسترش سرطان میشود.(دو برابر شدن سطح سرمی با عود ارتباط دارد)

غلظت کلسی تونین سرم در نوزادان بالا است، به سرعت کاهش می یابد و از دوران کودکی تا بزرگسالی نسبتاً پایدار است. به طور کلی، غلظت سرمی کلسی تونین در مردان به دلیل توده سلول C بزرگتر بیشتر از زنان است. غلظت کلسی تونین سرم ممکن است در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی و سایر بیماری ها مانند هیپرپاراتیروئیدیسم، اختلالات لوسمی و اختلالات میلوپرولیفراتیو، سندرم زولینگر-الیسون، تیروئیدیت خودایمنی، سرطان های سلول کوچک و سلول بزرگ ریه، سرطان سینه و پروستات، ماستوسیتوز و انواع مختلف افزایش یابد.

⇐این تست چه زمانی درخواست می‌شود؟

• کمک به تشخیص و پیگیری سرطان مدولاری تیروئید
• کمک به ارزیابی نئوپلازی غدد درون ریز و کارسینوم مدولاری خانوادگی تیروئید

⇐تست‌های آزمایشگاهی مکمل این آزمایش کدامند؟

Ca, PTH, Vitamin D,T3, T4, TSH

نحوه اثرگذاری:

• فعالیت پوکی استخوان که مسئول شکستن سلول های استخوان است را مهار می کند. هنگامی که استخوان شکسته می شود، کلسیم موجود در استخوان به جریان خون منتقل می شود؛ بنابراین، مهار پوکی استخوان توسط کلسی تونین به طور مستقیم مقدار کلسیم آزاد شده در خون را کاهش می دهد. با این حال، این مهار کوتاه مدت است.
•  همچنین می تواند جذب کلسیم در کلیه ها را کاهش دهد و منجر به کاهش سطح کلسیم خون شود.

فرم های تولید شده ی کلسی تونین، در گذشته، برای درمان بیماری پاژه استخوان، گاهی اوقات هیپرکلسمی و درد استخوان توصیه شده است. با معرفی داروهای جدیدتر مانند بیس فسفونات ها، در حال حاضر استفاده از آنها بسیار محدود شده است.