آزمایش ویتامین B12 و فولیک اسید

⇐معرفی تست Folic Acid & B12:

ویتامین B12 (کوبالامین) و اسید فولیک (که فولات یا ویتامین B9 نیز نامیده می‌شود) دو ویتامین متفاوتی هستند که بدن ما برای کارکرد طبیعی نیاز است.

بدن برای بسیاری از کارها نیاز به ویتامین B12 دارد. به عنوان مثال، برای ساخت سلول های جدید خونی مثل سلول های قرمز خون و نیز برای اینکه سیستم عصبی طبیعی کارکند، نیاز به ویتامین B12 دارد. ازطرفی بدن برای ساختن سلول های جدید به اسید فولیک نیز نیاز دارد. اسید فولیک به ویژه برای خانم هایی که قصد بارداری دارند (یا باردار هستند) مهم است چرا که اسید فولیک برای تکامل طبیعی جنین و تکامل صحیح کانال نخاعی بویژه در طول اولین هفته‌های بارداری مورد نیاز است.ویتامین B12 همچنین برای سلامت اعصاب نیز مهم است و کمبود آن می تواند منجر به درجات مختلفی از نوروپاتی شود که از علایم آن می توان به سوزن سوزن شدن و بی حسی در دست و پاها اشاره کرد.

ویتامین B12 و ویتامین B9 (فولات) به همراه ویتامین C در ساخت پروتئین های جدید نقش دارند. این ویتامین ها برای تشکیل گلبول های قرمز و گلبول های سفید طبیعی خون، ترمیم بافت ها و سلول ها و همچنین سنتز DNA ضروری هستند.

بدن انسان قادر به تولید ویتامین B12 و فولات نیست، بنابراین این ویتامین ها باید از طریق رژیم غذایی تأمین شوند.

 

⇐هدف از انجام تست چیست؟

کمک به تشخیص علت کم خونی،

تشخیص علت نوروپاتی

بیماری نوروپاتی در نتیجه آسیب به اعصاب خارج مغز و نخاع (اعصاب محیطی) ایجاد می‌شود و اغلب باعث ضعف، بی‌حسی و درد در دست ها و پاها می‌شود.

ارزیابی وضعیت تغذیه ای،

پایش اثربخشی درمان کمبود فولیک اسید , B12.

⇐این دو تست چه زمانی درخواست می‌شود؟

در موارد زیر به انجام آزمایش فولیک اسید نیاز است:

  • زمانی که نتیجه آزمایش CBC غیرطبیعی باشد و در لام خون محیطی ، ماکروسیتوز(گلبول قرمز های بزرگ تر از اندازه طبیعی) یا نوتروفیلهای هایپرسگمنته(هر نوتروفیل با هسته ۶ یا بیش از۶ لوب ) مشاهده شود.
  • وجود علائم کم خونی (ضعف ، خستگی ، پوست رنگ پریده)
  • وجود علائم نوروپاتی (احساس سوزن سوزن شدن یا خارش، لرزش پلک چشم، کاهش حافظه، تغییر وضعیت روحی – روانی)
  • پایش اثر‌‌ بخشی درمان کمبود فولات , B12

⇐تست‌های آزمایشگاهی مکمل این آزمایش کدامند؟

Intrinsic factor antibody, parietal cell antibody, homocysteine, methylmalonic acid (MMA), CBC, ANA, CRP, RF

⇐چه نوع نمونه‌ای برای این تست درخواست می‌شود؟

1)نمونه خون

⇐مراجعه کننده قبل از انجام آزمایش باید چه شرایطی را رعایت کند؟

برای تست B12:

قبل از انجام این تست باید شرایط ناشتایی رعایت شود. در صورتی که برای بیمار ویتامین B12 (تزریقی یا خوراکی) تجویز شده است، باید ابتدا آزمایش انجام شود سپس ویتامین B12 مصرف گردد.

 

برای تست folic acid:

  • قبل از انجام این آزمایش بهتر است 8 ساعت ناشتایی رعایت شود.
  • قبل از آزمایش باید از مصرف مشروبات الکلی پرهیز گردد.
  • نمونه باید از تابش نور محافظت شود.

منبع:vahidlab.ir

 

 

⇐افزایش میزان B12 در شرایط زیر مشاهده می‌شود:

  • لوسمی
  • پلی سایتمی ورا
  • نارسایی حاد کبدی
  • بیماری میلوپرولیفراتیو

⇐کاهش میزان B12 در شرایط زیر مشاهده می‌شود:

  • آنمی پرنیشوز
  • سندروم های سوء جذب
  • بیماری التهابی روده
  • عفونت های کرمی روده
  • گاستریت آتروفیک
  • سندروم زولینگر-الیسون
  • گاسترکتومی پروگزیمال
  • عمل جراحی برداشتن ناحیه انتهایی ایلئوم
  • کمبود ترشح اسید معده
  • بارداری
  • کمبود ویتامین C
  • کمبود ویتامین B9

⇐افزایش میزان folic acid در شرایط زیر مشاهده می‌شود:

  • سندروم حلقه کور: (این سندروم زمانی اتفاق می افتد که غذای هضم شده، در روده به کندی حرکت می کند و یا متوقف می شود که منجر به رشد بیش از حد باکتری ها در روده و بروز مشکلاتی در جذب مواد غذایی خواهد شد)
  • رژیم گیاه خواری
  • آنمی پرنیشوز
  • کمبود ویتامین B12

⇐کاهش میزان folic acid در شرایط زیر مشاهده می‌شود:

  • دریافت ناکافی بدلیل مصرف مشروبات الکلی، بیماری مزمن، سوء تغذیه، رژیم غذایی عاری از سبزیجات تازه، بی اشتهایی
  • سوء جذب فولیک اسید
  • افزایش مصرف اسید فولیک در بدن (مثلاً بارداری، کم کاری تیروئید)
  • کم خونی مگالوبلاستیک (ماکروسیتیک) ناشی از کمبود ویتامین B12
  • کم خونی همولیتیک (کم خونی داسی شکل، هموگلوبینوری حمله‌ای شبانه)
  • بیماری های کبدی از جمله سیروز، الکل، سرطان کبد
  • بیماری سلیاک
  • کمبود ویتامین B6
  • کارسینوم (عمدتا موارد متاستاتیک)، لوسمی حاد، میلوفیبروز
  • بیماری کرون، کولیت اولسراتیو
  • پرکاری تیروئید نوزادان
  • برداشتن روده، عمل جراحی بای پس ژوژنوم
  • مصرف داروهایی که آنتاگونیست فولیک اسید هستند (در سنتز اسید نوکلئیک تداخل دارند):
  • داروهای ضد تشنج (فنی توئین)
  • آمینوپترین و متوترکسات
  • داروهای ضد مالاریا
  • الکل (اتانول)
  • داروهای ضد بارداری خوراکی
  • مصرف زیاد داروهای ضد اسید معده

 

⇐علائم کمبود  ویتامین B12 و اسید فولیک چیست؟

کمبود ویتامین B12 ، اسید فولیک یا هر دو می‌تواند سبب کاهش تعداد سلول های خونی شود که با انجام آزمایش خون مشخص می‌شود:

کاهش سلول های قرمز خون، وقتی فردی سلول های قرمز خون خیلی کمی دارد و دچار کم خونی (آنمی) می شود ممکن است احساس خستگی یا ضعف ، سردرد یا مشکل در نفس کشیدن بویژه هنگام ورزش داشته باشد.

کاهش سلول های سفید خون، شمارش پایین سلول سفید می‌تواند خطر عفونت را بالا ببرد.

کاهش پلاکت ها، شمارش پایین پلاکت می‌تواند خطر خونریزی را بالا ببرد.

همچنین کمبود ویتامین B12 می‌تواند سبب سایر علائم مرتبط با مغز و اعصاب شود که شامل موارد زیر است:

گزگز یا بی‌حسی در دستها یا پاها

مشکل راه رفتن

تغییرات خلقی

مشکلات حافظه یا اختلالات تفکر

⇐علائم افزایش  ویتامین B12  چیست؟

حالت تهوع

استفراغ

سردرد

اسهال

خستگی

احساس ضعف

احساس سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی در اندام‌ها

⇐علائم افزایش  ویتامین folic acid  چیست؟

اسهال

بی‌خوابی

مشکلات گوارشی (مانند تهوع و گاز معده)

جوش

کمبود روی

بی‌حسی در دهان یا زبان

خستگی

ناتوانی در تمرکز

روان پریشی

طعم تلخ در دهان

تحریک پذیری یا بیش فعالی

کاهش اشتها

افسردگی

تشنج

واکنش‌های آلرژیک مانند تورم در صورت،گلو، لب‌ها و زبان

 

⇐رژیم غذایی مناسب برای افزایش سطح Folic acid و B12چیست؟

غذاهای حاوی ویتامین B12 شامل غذاهای حیوانی مثل گوشت، ماهی، تخم‌مرغ و لبنیات است

غذاهای حاوی اسید فولیک شامل میوه‌ها و سبزیجات برگ سبز تیره هستند.در ایران 75 % نان ها با اسید فولیک غنی سازی شده اند.

   

 

⇐چه عواملی باعث تداخل و ایجاد نتایج کاذب در انجام تست می‌شود؟

برخی داروها مانند کلشی‌سین، نئومایسین، پارا آمینوسالیسیلیک اسید و فنی‌توئین ممکن است نتایج آزمایش را تحت تأثیر قرار دهند.

 

توجه:این مطلب به صورت بسیار ساده و صرفا جهت اطلاعات عمومی به اشتراک گذاشته شده و به هیچ عنوان جایگزین نظر پزشک نمیشود.حتما جهت درمان با پزشک متخصص مشورت شود.

0 پاسخ

پاسخ دهید

میخواهید به بحث بپیوندید؟
مشارکت رایگان.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *